Sociale Coöperatie
Steeds meer mensen leggen zich niet meer neer bij het gangbare systeem. Zij zetten een sociale coöperatie op waarmee ze zelf publieke taken oppakken die afwijken van hoe de overheid of de markt die organiseren. Sociale coöperaties geven een praktische en collectieve invulling aan zeven sociale grondrechten: werkgelegenheid, sociale verzekeringen en bijstand, leefmilieu, volksgezondheid, woongelegenheid, maatschappelijke en culturele ontplooiing, en onderwijs (zie artikel 19 t/m 23 van de Grondwet). Dat gaat niet vanzelf. Zeker niet voor mensen die voor hun bestaan aangewezen zijn op systemen van sociale zekerheid.
Samen activiteiten ontplooien en zelf redzamer worden.
Er is nog weinig vastgelegd over het beleid dat gemeenten kunnen voeren ten aanzien van sociale coöperaties bijvoorbeeld op het gebied van parttime ondernemerschap. Enerzijds is dat lastig: waar kun je als gemeente naar verwijzen of op terugvallen? Anderzijds is het gunstig: de gemeente kan eigen beleidskeuzes maken en eigen voorwaarden ontwikkelen. Essentieel is de vraag of initiatieven rond sociale coöperaties gezien worden als een aanvullend instrument om mensen (weer) te integreren in de gangbare arbeidsmarkt of juist een instrument om mensen nieuwe, ándere kansen te bieden. Of mensen die kansen krijgen hangt af van de mensen zelf en van de vraag hoe ‘hun’ lokale overheid omgaat met regels en doelstellingen in hun gemeente. De nieuwe BVm zal hier een rol in gaan spelen. Maar achter de materie gaan fundamentele vragen schuil. Voor het beantwoorden van deze vragen is een nieuwe kijk op regelende kaders nodig en de onderliggende normen en waarden, bijvoorbeeld over de functie van arbeid en de positie van mensen, over lokale initiatieven en het idee van concurrentie’vervalsing’ waar ondernemers in de buurt van die initiatieven een beroep op doen. Of nog fundamenteler: de staat van onze sociale rechtsorde en het probleem van eigendom.
GrondWerk steunt sociale coöperaties ad hoc, op projectbasis en via trainingen, zie hiervoor meer op pagina Coöperatieve Vakschool.